In de kerk hebben we veel, vaak meer dan we ons realiseren, te maken met dichters, schrijvers, sprekers, musici en componisten. Tijdens het zingen en projecteren van liederen (tekst en muziek) is het van belang om de auteur recht te doen. Ook een preek, orgelspel of koormuziek kent auteursrechten.
In de kerk hebben we veel, vaak meer dan we ons realiseren, te maken met dichters, schrijvers, sprekers, musici, componisten en wat dies meer zij. Denk maar aan wat er gebeurt tijdens de kerkdienst: we zingen liederen (tekst en muziek), projecteren liedteksten met een beamer en luisteren naar preken, orgelspel en een koor of cantorij.
Het kopiëren van muziek en/of teksten voor de zondagse liturgie is aan auteursrechtelijke regels gebonden. Heeft u een licentie voor gebruik van het Liedboek, dan mag u de tekst en muziek van bijna alle liederen ook afdrukken in een liturgieboekje. Alleen: voor publicatie van de liturgie met het lied of het lied zelf op een website of in een kerkblad dient u wel toestemming te vragen, want dat gebruik valt buiten de licentie.
Voor liederen die niet zijn opgenomen in het Liedboek zal aan de uitgevers en soms de auteurs toestemming moet worden gevraagd om liederen of teksten te mogen kopiëren. Aan die toestemming hangt vaak een prijskaartje.
Voor het uitvoeren van muziek in de eredienst, dus het zingen en spelen, heeft de Protestantse Kerk in Nederland met de Buma een regeling getroffen. Jaarlijks betaalt de Protestantse Kerk een bedrag waarmee voor alle plaatselijke gemeenten van de Protestantse Kerk de uitvoeringsrechten zijn afgekocht.
Maar ook buiten de kerkdienst gebeurt er veel in de gemeente: op de gemeenteavond wordt een keer een film vertoond of op een jongerenavond wordt een CD gedraaid. In al deze gevallen kunnen we te maken krijgen met beschermde werken waar rechten van bedenkers en uitvoerders op rusten. Hun rechten worden beschermd door de Auteurswet en de Wet op de Naburige Rechten.
Deze wetten maken het mogelijk dat wie werken creëert (bijvoorbeeld een componist) of uitvoert (bijvoorbeeld een zanger), als enige mag beslissen over de exploitatie van die werken en dat die werken bovendien worden beschermd tegen misbruik door anderen. Mede dankzij deze wetten blijven mensen creatief: het recht beschermt de belangen van de bedenker of uitvoerder van een werk.
De Auteurswet gaat specifiek over de bescherming van makers van werken, degenen die een letterkundig, wetenschappelijk of artistiek werk bedenken. Hierover kunt u meer lezen in hoofdstuk 1 van de brochure 'Auteursrecht en naburige rechten in de kerk'. Aan het slot van dit hoofdstuk vindt u enkele vuistregels met betrekking tot auteursrecht. Wij raden u echter aan het gehele hoofdstuk te lezen.
De Wet op de Naburige Rechten beschermt de belangen van uitvoerend kunstenaars, platenmaatschappijen en omroeporganisaties. In hoofdstuk 2 vindt u meer informatie over de betekenis van deze wet voor uw kerkelijk werk. Aan het slot van dit hoofdstuk vindt u enkele vuistregels met betrekking tot naburig recht. Wij raden u echter aan het gehele hoofdstuk te lezen.
Na de algemene informatie in hoofdstuk 1 en 2 kunt u in hoofdstuk 3 lezen waar u op het gebied van auteursrecht en naburige rechten rekening mee moet houden bij veel voorkomende situaties in uw gemeente. Per thema vindt u een uitleg van de relevante aspecten en vuistregels. In hoofdstuk 4 is een lijst opgenomen van de belangrijkste belangenorganisaties op het gebied van auteursrecht en naburige rechten.
>Voor specialistische vragen: bureau Juridische Zaken, info@protestantsekerk.nl; (030) 880 1880.
