Uitleg & Achtergrond
In deze serie zijn artikelen gebundeld die een bepaald onderwerp uitleggen of achtergrondinformatie bieden.
Zo kernachtig had ik het nog niet gehoord: dat je zelf de deur openzet met Pesach en zo doende ruimte biedt aan het creëren van een betere wereld. Dat schrijft rabbijn Joram Rookmaaker van de Liberaal Joodse Synagoge Amsterdam.
Ik had hem gevraagd of hij een korte impressie wilde schrijven over hoe hij Pesach ziet en beleeft. En dat doet hij hieronder. Het Joodse Pesach en het christelijke paasfeest vallen dit jaar vrijwel samen. Pesach begint op vrijdagavond 19 april en gaat door tot zaterdagavond 27 april. Pasen begint op de avond van Witte Donderdag op 18 april en gaat door tot de Paasmorgen op 21 april.
Hoe vier en beleef ik zelf Pasen? Naast mijn werk voor joods-christelijke relaties ben ik predikant op een dorp, Oost-Souburg. In de Stille Week hebben we elke avond vespers gehad waarbij we stilstonden bij de kruisweg van Jezus, in de verbeelding van illustrator Anne van BuulBekijk de eerste kruiswegstatie op de site van Anne van Buul met teksten van Janneke NijboerBoekje 'Kruisweg ... en de boom bloeit' is uitgegeven door Docete. Hoogtepunt zijn de Drie dagen van Pasen: Witte Donderdag, Goede Vrijdag, Paaswake en Paasmorgen. Ik zie het als een weg van hoogte naar diepte naar hoogte. Net als in de Joodse traditie worden de vieringen in de avond gehouden. We gaan van het donker naar het licht. Het is een rijke liturgie, waarbij altijd verhalen uit het Oude Testament klinken, uit Tora en de Profeten. Het verhaal van de uittocht uit Egypte staat daarbij centraal, naast dat van de kruisweg van Jezus. Beide bevrijdingsverhalen klinken: die van het volk Israël uit het land van de slavernij en die van Jezus uit de boeien van de dood. Ook voor mij heeft dat te maken met ruimte en vrijheid. Je wordt opgericht, je krijgt nieuwe kansen, en daarom kun je verschil maken in je eigen leefwereld en soms in grotere verbanden.
Ik wens de Joodse gemeenschap in Nederland een chag sameach, een vrolijk Pesach. Laten we de deuren van onze harten en huizen en van onze tradities openzetten.
Rabbijn Joram Rookmaaker:
‘De Pesachtijd is doorgaans een prettige periode. Het valt vaak, zeker ook dit jaar naar het zich laat aanzien, samen met de lente die doorbreekt, de belofte van een ontwakende natuur. Die natuur maakt de context van bevrijding tastbaar. Van slavernij naar bevrijding, naar een toekomst van volkomen goed leven, dat lijkt de samenvatting te zijn van het verhaal dat we elkaar op de sederavond (de eerste en tweede avond van Pesach) vertellen.
Voor de maaltijd vertellen we over het prille begin, waarin we slaaf waren in Egypte, of nog eerder: dat onze verre voorouders nog afgoden dienden. We vergeten niet waar we vandaan kwamen. We staan stil bij de onderdrukking in het Egypte van de Farao, om uiteindelijk de bevrijding te vieren. Maar het verhaal stopt daar niet. Na de maaltijd, die zo klassiek vergezeld wordt door matzes, mierikswortel en charoset (het zoete mengsel dat ons herinnert aan de leem die gebruikt werd bij de bouw), blikken we verder vooruit.
Welke stappen moeten we nog zetten naar een wereld die volkomen goed is? We zetten de deur letterlijk open voor de profeet Elia, om de toekomst te kunnen omarmen en de tekenen van verdere bevrijding te kunnen (h)erkennen. Het is niet Elia die die deur open gaat zetten, nee, wij hebben daar een belangrijk aandeel in. Wij zijn het immers zelf die ruimte moeten bieden aan het creëren van een betere wereld. Daar nodigen we onszelf, en onze kinderen, toe uit op de sederavond.
En het is die wens die ons allen verbindt met elkaar. Ik wens u een betekenisvolle Pasen.’
Foto: Unsplash
