De gereformeerde en hervormde kerk in Poortugaal fuseerden na een proces van jaren tot protestantse gemeente. “Een lang en soms taai proces maar ook heel mooi.” De fusie werd afgesloten met een feestweek.
“We zijn van mening dat er iets heel bijzonders in onze gemeente heeft plaatsgevonden”, vertelt kerkenraadslid Helmar van der Woerdt enthousiast. Hij geniet nog na van de feestweek die het fusieproces afsloot. “Het voelde die week alsof de heilige Geest waaide.”
Samen optrekken
Een fusie tussen twee kerken is meestal een kwestie van vele jaren. Zo ook in Poortugaal. De eerste verkennende gesprekken voor een mogelijke fusie dateren al van de jaren ‘80 van de vorige eeuw. Het proces van samengaan werd eind jaren ‘90 gestart. Langzaam is toegewerkt naar een echte vereniging.
Helmar van der Woerdt, diaken, was als kerkenraadslid en handig met cijfers betrokken bij allerlei regelzaken rond de fusie. “Al met al een lang en soms taai proces ja, maar ook heel mooi. De sfeer in de twee kerkenraden was altijd goed, en de raden zijn er altijd heel positief samen in opgetrokken. Dat was heel bepalend voor het traject, ook richting de beide gemeenten. Op gemeenteavonden kregen we soms applaus van de gemeenteleden die vonden dat we fantastisch werk hadden verricht. Dan ga je vol goede moed weer verder.”
Begeleiding
De gemeenten zijn tijdens het fusieproces begeleid. Eerst door gemeenteadviseur Nico Evers, later door gemeentebegeleider Bert Bakker. Helmar: “De grootste les voor de kerkenraad was: licht de gemeente op tijd in waar je staat, als kerkenraad loop je altijd een paar passen vooruit. Maak een goed communicatieplan en bedenk bij alle punten: hoe nemen we de gemeente hierin mee?” Ook met het oog op de gemeenteavonden was de begeleiding prettig. “Bert Bakker had tijdens die avonden een belangrijke rol. Door het gebruik van werkvormen konden de gemeenten goed meedoen.” Naast procesbegeleiding is de hulp van architecten ingeroepen. “De dorpskerk moet aangepast worden. Als je dat in 3D voor je ziet, gaat het leven en kun je er gerichter wat over zeggen.”
Afscheid van een gebouw
De historische dorpskerk is de ’inbreng’ van hervormde kant. De gereformeerden brachten een nieuwere kerk in, met een verenigingsgebouw; heel praktisch maar kleiner. Om daaruit een keuze te kunnen maken, is een programma van eisen opgesteld: waar moet het kerkgebouw aan voldoen, en hoe leggen we dat plaatje op de bestaande gebouwen? Helmar: “We hebben de gemeenten er op gemeenteavonden nauw bij betrokken. Hun wensen hebben we naast het programma van eisen gelegd. Op grond daarvan is uiteindelijk het besluit genomen. Dit was tevens het moeilijkste besluit in het proces. De emoties liepen op de gemeenteavond hierover soms hoog op.”
Gekozen is om de historische dorpskerk te behouden; die wordt verbouwd. De gereformeerde kerk wordt verkocht. Het verenigingsgebouw wordt herontwikkeld voor onder meer vergaderingen en de kinderclub, maar ook voor andere partijen waardoor het een inkomstenbron wordt. Drie weken voor de feestweek is afscheid genomen van de gereformeerde kerk. Helmar: “Attributen, zoals het avondmaalszilver, de Statenbijbel en het doopvont zijn de kerk uitgedragen, en vier weken, tijdens de verenigingsdienst waarmee de feestweek werd afgesloten, de hervormde dorpskerk ingedragen om daar een plek te krijgen.”
Fantastische feestweek
De feestweek als markering van de nieuwe start was fantastisch. “We hadden als feestcommissie een ambitieus programma samengesteld, met elke dag één of meer activiteiten. Waren de inschrijvingen voor de verschillende onderdelen in eerste instantie minimaal, de week eraan voorafgaand stroomden de aanmeldingen binnen. Bij het verenigingsdiner zaten we met meer dan honderd mensen. Alles ging die week goed, het weer zat mee; het voelde alsof de heilige Geest waaide.”
Nu is er energie vrij om echt aan de kerk te gaan werken, benadrukt Helmar. “Er is weer tijd beschikbaar en dat is maar goed ook. We hebben in het fusieproces gesteld dat we als verenigde kerk een open herberg willen zijn. Daar gaan we nu volop mee bezig.”
