Uitleg & Achtergrond
In deze serie zijn artikelen gebundeld die een bepaald onderwerp uitleggen of achtergrondinformatie bieden.
Vorig jaar maart kwam de trein die kerk heet met een schok tot stilstand. In één klap kon er niets meer, zelfs bij elkaar komen in een kerkdienst niet. Nu staan we op de drempel van meer mogelijkheden. Het is niet vanzelfsprekend om klakkeloos door te gaan bij waar we voor corona waren gebleven. Maar hoe wel?
Vanaf juni vorig jaar kwam er weer enige beweging. Het piepte hier en daar, maar er waren weer fysieke diensten. En in september kwamen zelfs veel kerkenraden weer bij elkaar. Maar de herfst en de winter brachten nieuwe beperkingen: diensten zonder zingen en weer uitsluitend online. Krakend kwam alles weer tot stilstand. Het heeft veel met ons allemaal gedaan. Ook in de kerkenraad. Waar doen we goed aan?, was de vraag die bij elke kerkenraad steeds op tafel lag. Soms was het duidelijk hoe te beslissen, maar soms ook was er verschil van mening. In elke kerkenraad waren rekkelijken en preciezen.
Hoe verder?
Nu staan we op de drempel van meer mogelijkheden. Dat is een moment om te markeren. Er is de hoop dat het kerkelijk leven zich kan herstellen. En er is blijdschap daarover, opluchting. Tegelijk is dit ook een moment om stil te staan, en ons af te vragen hoe we verder kunnen na alles wat we meegemaakt hebben. Het is niet vanzelfsprekend om klakkeloos door te gaan bij waar we voor corona waren gebleven. Daarvoor is er te veel gebeurd.
Persoonlijk
Om te beginnen: het is goed om in de kerkenraad elkaar aan te kijken en te zien hoe we erbij zitten. Hoe beleefde een ieder de crisis persoonlijk, als ambtsdrager en als mens? En zeker ook: hoe heeft de kerkenraad als geheel de afgelopen tijd gefunctioneerd? Waren we het altijd eens? Of waren er ook momenten van verdeeldheid? Hoe voelde dat? Hebben we elkaar vast kunnen houden? Het is goed om tijd te nemen voor zulke vragen en ruimte te maken voor ieders persoonlijke verhaal.
Beleid tegen het licht houden
Maar we zitten niet alleen als individu in de kerkenraad. Toen vorig jaar maart plotseling alles tot stilstand kwam, was iedere kerkenraad bezig met beleid. Allemaal dachten we na over hoe wij gemeente van Christus willen zijn. Hoe we geloofwaardig en toekomstbestendig kerk kunnen zijn. In óns dorp, in ónze stad.
De vraag voor iedere kerkenraad is: in hoeverre is dát beleid door corona doorkruist? Hebben we de hoofdlijn ervan kunnen vasthouden? En is dat nog steeds de lijn die we willen volgen? Of heeft een jaar corona veel veranderd? En moeten we ons eigenlijk herbezinnen op de vraag hoe we gemeente willen zijn? Voor alle duidelijkheid: op deze vraag zijn heel verschillende antwoorden mogelijk. Maar het zou goed zijn als iedere kerkenraad zich de vraag stelt of we na deze crisis nog hetzelfde beleid als ervoor kunnen voeren, of dat het afgelopen jaar zoveel op zijn kop heeft gezet dat we (ook) in de kerk andere keuzes moeten gaan maken.
Concreet
Misschien klinkt dit een beetje abstract. Daarom nu iets concreets. Interessant is de vraag of er in onze gemeente dingen zijn die we vóór corona nog niet deden, maar die we nu wel doen. Het is goed om die samen op te schrijven. In menige gemeente is dat meer dat we beseffen. Allerlei creatieve vormen van kerkelijke presentie zijn ontstaan. Wat is nieuw en goed voor ons en willen we graag vasthouden? Net zo goed is het om na te denken over zaken die we het afgelopen jaar niet hebben gedaan, terwijl we ze vóór corona altijd deden. Welke dingen waren dat? Zitten daar zaken tussen die we – als we eerlijk zijn – niet gemist hebben? En zouden we daarmee dan ook kunnen stoppen?
Online
Een aparte vermelding verdienen de online vieringen. Veel gemeenten verzorgen die, en ze voorzien onmiskenbaar in een behoefte. Ook straks, in ieder geval voor wie minder mobiel is. Maar: zullen er ook mensen voortaan thuis blijven, bijvoorbeeld omdat online een kerkdienst volgen erg gemakkelijk is? En wat heeft dat voor gevolgen? Onderzoek wijst trouwens uit dat er meer mensen online kijken dan er voor corona in de kerk kwamen. Kennen wij die mensen? En kunnen wij met hen in contact komen? Daar ligt een missionaire uitdaging.
Tijd nemen
Een crisis is ook een kans. Soms wordt dat erg gemakkelijk gezegd. Toch biedt het afgelopen jaar ons als kerkenraad inderdaad de mogelijkheid om eens naar onszelf te kijken. Hoe hebben we het gedaan? En hoe gaan we verder? Wat willen meenemen uit de crisis? En wat laten we graag achter? Mooie vragen. En belangrijk. Te belangrijk om er als kerkenraad niet rustig de tijd voor te nemen.
Dit artikel is te lezen in de nieuwe brochure ‘Kerk na corona - ‘Hef op uw hoofden’. U kunt het boekje gratis aanvragen via protestantsekerk.nl/kerknacorona.
Lees ook:
