Netwerkdagen voor pioniers
Deze netwerkdagen vinden twee keer per jaar plaats en zijn bedoeld om lokale pioniersteams te inspireren. Deze teams kunnen op allerlei type proefplekken werkzaam zijn, denk aan pioniersplekken, diaconale presentieplekken en kliederkerken. Wat ze gemeenschappelijk hebben is dat ze bouwen aan een community met mensen die niet kerkelijk betrokken zijn.
Het aanbod van de netwerkdag wordt vormgegeven met de samenwerkingspartners van de Protestantse Kerk. De partners bereiden workshops voor over de thema’s van de dag die voor hun achterban (en breder) relevant zijn. Je kunt dus op de dag workshops bezoeken van jouw favoriete organisaties.
Mocht de hele beweging van proefplekken nieuw voor je zijn, dan is er ook speciaal een workshop tijdens de dag die je meeneemt in hoe deze beweging eruit ziet, welke ondersteuning er is en hoe je in contact kunt komen met andere pioniers.
Workshops 4 oktober 2025
Aan de slag met een Companion Group
Workshopleider: Mark Zwagerman, begeleider van proefplekken vanuit het Evangelisch Werkverband
Omschrijving: In deze workshop kijken we naar de Companion Groups (CG) als methode om te pionieren met een kleine groep mensen. Bij CG staat God centraal. Je komt met jong en oud bij elkaar om van elkaar, met elkaar en met anderen te leren. In deze workshop kijken we naar drie verschillende basisingrediënten voor de doorontwikkeling van een kleine groep.
De rol van leefgemeenschappen in de herbestemming van kloosters en kerken
Workshopleider: André Bikker, adviseur bij stichting Veni Ventus die kerken en kloosters begeleidt bij herbestemming
Omschrijving: Veel kerken en kloosters hebben het moeilijk. Het gebouw staande houden kost veel geld en inzet. In veel gevallen daalt het aantal leden of bewoners. Daarnaast zien we in de samenleving grote vraagstukken rond woningbouw, milieu, zingeving en eenzaamheid. Hoe kunnen we onze gebouwen beter benutten en meer inzetten om onze missie te realiseren? We delen ervaringen uit de praktijk van lokale gemeenten en hoe Veni Ventus lokale initiatieven kan ondersteunen bij bovenstaande thema's.
Graceland Proeverij
Workshopleider: Willem Dekker van Stichting Graceland Overall / Graceland Festival
Omschrijving: In deze workshop stap je in een miniatuurversie van Graceland. Je beleeft vijf korte programmafragmenten van telkens 10 minuten, die samen een caleidoscoop vormen van kunst, cultuur en zingeving. Van poëzie tot ritueel, van muziek tot beeld: elke ronde prikkelt een ander zintuig. De vormen zijn verrassend, toegankelijk en raken vaak op een ander niveau. Je hoeft niets te presteren – alleen aanwezig te zijn en open te staan voor wat zich aandient. Je ontdekt hoe kunst een ruimte opent waarin ontmoeting en betekenis vanzelf ontstaan. Deze workshop is niet uitleggerig maar ervaringsgericht. Je proeft wat Graceland zo bijzonder maakt – en misschien wat jij daar zelf mee zou kunnen op jouw proefplek.
Het christelijke verhaal tussen alle andere verhalen, hoe verhoud je je hiertoe
Workshopleiders: Peter L.D. Visser, missionair consulent, evangelisatie CGK, i.s.m. een pionier uit het land
Omschrijving: Verhalen zijn overal om ons heen. Of het nu verhalen zijn van politici, van frisdrankproducenten of verzekeringsmaatschappijen; we krijgen van alle kanten impulsen om mee te gaan in wat ons verteld wordt. Als je die verhalen peilt, zit er bijna altijd een levensbeschouwelijke component aan. Verhalen leiden ons om betekenis te geven aan ons leven en aan onze keuzes. Hoe ga je als pionier nu om met verhalen die je om je heen hoort en die vaak ook gewoon in je eigen hart resoneren? Hoe kun je vanuit het evangelie van Christus ingaan op al die uitnodigingen tot geluk, succes, zingeving en een goed leven? In deze workshop 'lezen' we zo'n seculier verhaal en oefenen we met het reageren daarop vanuit het evangelie.
Kunst als Kerkdeur
Workshopleider: Willem Dekker van Stichting Graceland Overall / Graceland Festival
Omschrijving: In deze workshop maak je kennis met de werkwijze van Graceland, waar kunst en cultuur centraal staan in het zoeken naar zingeving. We verkennen hoe creatieve vormen mensen raken waar woorden soms tekortschieten. Je ontdekt hoe kunst deuren opent die voor traditionele kerkelijke taal vaak gesloten blijven. Aan de hand van voorbeelden laten we zien hoe muziek, beeld, poëzie en ritueel ruimte scheppen voor ontmoeting. Er is aandacht voor de onderliggende visie: niet minder geloof, maar een andere taal. We gaan in gesprek over hoe deze aanpak ook in jouw pionierspraktijk toepasbaar kan zijn. De workshop is interactief, inspirerend en nodigt uit tot creatief denken. Je gaat naar huis met nieuwe beelden, ideeën en misschien wel een vonk om zelf iets nieuws te proberen.
Leren luisteren met geduld met Andrew Root
Workshopleider: Martijn de Jong, begeleider bij IZB Impact
Omschrijving: In deze workshop denken we met behulp van het gedachtegoed van Andrew Root over de kunst van het luisteren. Hij benadrukt het belang van wachten. In plaats van snelle antwoorden of kant-en-klare oplossingen pleit Root voor een houding van geduld en openheid. Root daagt pioniers uit om controle los te laten en ruimte te maken voor Gods timing. Hoe kun je een houding van geduld combineren met een actiegerichte houding die pionieren vaak kenmerkt?
Leren van de wereldkerk voor proefplekken in Nederland
Workshopleiders: Wout Schonewille, begeleider van pioniersplekken Protestantse Kerk en Leger des Heils; Petra de Jong-Heins, begeleider van pioniersplekken en missionair consulent CGK
Omschrijving: Lessen n.a.v. ons bezoek aan de wereldwijde Lausanne Conferentie in Seoul. We gaan in de workshop aan de slag met vragen uit de Nederlandse context en reflecteren daarop met onze ervaringen en ontmoetingen met christenen elders uit de wereld. Hebben we in Nederland de perfecte omstandigheden om te pionieren? Welke mensen kunnen wij niet bereiken met het christelijk geloof in onze proefplek en wat doen we daarmee? Hoe kunnen we de secularisatie in Nederland zien als kans in plaats van als bedreiging? Hoe kunnen we leren van de spiritualiteit van christenen wereldwijd?
Leven in een leefgemeenschap, kansen en uitdagingen
Workshopleider: André Bikker, adviseur bij stichting Veni Ventus die kerken en kloosters begeleidt bij herbestemming
Omschrijving: Het leven in een leefgemeenschap kan uitdagend zijn. Hoe voorkom je dat het verlangen van Handelingen 2, je leven delen als gelovige, verandert in een hel? Hoe verzilver jij je passie zonder op te branden en blijf je een weerkaatsing van de hemel? In deze workshop komen de kansen en uitdagingen van het leven in een leefgemeenschap aan bod. De SCHOOL voor leefgemeenschappen is een initiatief van de Vereniging Religieuze Leefgemeenschappen i.s.m. de Wittenberg, Klooster Nieuw Sion en Veni Ventus. Ze bieden inspirerende leerlijnen voor iedereen die vragen heeft over het leven in een gemeenschap.
‘Maar Wittevrouwen is toch geen arme wijk?’ Over diaconale presentie in een ‘rijke’ wijk
Workshopleider: Wilma Wolswinkel, diaconaal werker diversiteit & duurzaamheid, Nieuwe Kerk Utrecht
Omschrijving: In deze workshop neem ik je mee in mijn pioniersreis als diaconaal werker binnen de Nieuwe Kerk Utrecht. Een groeiende kerk met veel twintigers en dertigers, afkomstig uit de hele stad (en zelfs daarbuiten). Lange tijd was de verbinding met de wijk wat verwaterd. Daar kwam drie jaar geleden verandering in. Wil je weten hoe we van start zijn gegaan? Waar we tegenaan liepen en tot welke verrassende ontdekkingen we kwamen? Kom dan naar deze workshop. Uiteraard zullen we ook stilstaan bij de vraag hoe de diaconale presentie er in jouw context uit kan zien en welke eerste stappen je daarin kunt zetten.
Onbevangen verder bouwen en groeien
Workshopleider: Henk Boerman, begeleider bij IZB Impact
Omschrijving: Pioniersplekken die gaan uitstromen of al uitgestroomd zijn, komen in een nieuw spanningsveld terecht. In eerste instantie was je aan het zoeken en experimenteren. Wanneer er een gemeenschap ontstaat, heb je ook de verantwoordelijkheid voor de mensen in je gemeenschap. Ben je dan nog aan het pionieren? Kun je blijven experimenteren? Het vraagt een andere mindset dan bij de start van de pioniersreis. Hoe kun je verder bouwen aan je geloofsgemeenschap, zorgdragen voor wat er is en tegelijk ook nog blijven pionieren?
Ondernemend pionieren – over grotere financiële duurzaamheid én missionaire impact
Workshopleider: Hans Euser, netwerkleider ICP Nederland en initiatiefnemer BLEND Bloemhof
Omschrijving: Deze workshop is bedoeld voor pioniers die grotere financiële duurzaamheid en meer missionaire impact willen. Je leert hoe je het missionaire en ondernemende met elkaar kunt verbinden, met als doel zakelijke activiteiten te ontwikkelen die de missie ondersteunen. Deelnemers maken kennis met een inspirerend voorbeeld van een ondernemende pioniersplek, verwerken principes die ze in de eigen context kunnen toepassen en nemen creatieve ideeën mee naar huis om hun pioniersplek te verstevigen, zowel financieel als missionair.
Ontwikkel een goed idee voor kerkvernieuwing of pionieren
(Let op: workshop duurt twee rondes)
Workshopleiders: Martijn Horsman & Kim Martens, aanjager pionieren en pionierbegeleider bij Protestantse Kerk Amsterdam
Omschrijving: Wil je ontdekken hoe je op een vernieuwende manier kerk kunt zijn? Heb je een verlangen om iets te betekenen voor mensen buiten de traditionele kerk? In deze workshop ga je samen met anderen aan de slag om een eigen idee te ontwikkelen dat past bij jouw context en roeping. Je leert over vormen van kerkvernieuwing, leiderschap, contextualisatie en hoe je jouw idee vormgeeft in de praktijk. Hiervoor krijg je relevante theorie en praktische handvatten aangereikt. Deze workshop is bedoeld voor mensen die verlangen naar beweging in de kerk. Aan het eind van deze workshop heb je de eerste stappen gezet naar een concreet en doordacht idee voor vernieuwend kerk-zijn dat past bij jouw roeping en context – én de handvatten om ermee aan de slag te gaan.
Op een ruimzinnige manier missionair zijn
Workshopleider: Otto Grevink, Op Goed Gerucht, pioniersplek Zin op School en voormalig begeleider van pioniersplekken
Omschrijving: Als ruimzinninge pionier heb je misschien een beetje moeite met het woord ‘missionair’. Maar wat bedoelen we binnen de pioniersbeweging eigenlijk precies met dat woord en hoe kun je op een ruimzinnige manier missionair zijn? Tijdens deze workshop ga je daarmee aan de slag. Je wordt uitgedaagd om na te denken over wat er eigenlijk in jullie team wordt geloofd en gehoopt. Om dat onder woorden te brengen. Want wat je gelooft en hoopt heeft gevolgen voor inhoud en houding in het pionierswerk. We doen dat natuurlijk op een ruime en zinnige manier!
Pioniersreis naar de ziel in Brabant
Workshopleiders: Jan Boonen werkt vrijwillig voor IFES-Nederland en heeft de proefplek Vita Tilburg gestart; Pim Kalkman is theoloog bij onderwijsvereniging VERUS en betrokken bij Vita Tilburg
Omschrijving: We nemen je mee op onze enerverende pioniersreis in Tilburg waar we pionieren in de volle breedte van de kerk. Wij zijn lid van de NGK, worden begeleid door de IZB, werken samen met de lokale PKN en worden intensief geholpen door verschillende rooms-katholieke broers en zussen. Dit is een verhaal van hoop en tegenslag, van liefde en moeite, van mooie culturen en Babylonische verwarring, maar bovenal een verhaal waarin we God ervaren en onszelf opnieuw hebben leren kennen. Wat doet een pioniersreis met je persoonlijke geloof? Hoe verandert je kijk op de kerk? In deze workshop wordt je bemoedigd en uitgedaagd om je te laten leiden op nieuwe paden.
Pionieren met twintigers
Workshopleiders: Anneriet Boonen en Monique Kalkman, betrokken bij Vita Tilburg (onderdeel van IFES Nederland)
Omschrijving: Twintigers – wat zijn hun vragen en hoe bereik je hen? Wat doe je met hun behoefte aan verbinding en gemeenschap terwijl ze het tegelijkertijd zo moeilijk vinden om verbinding te maken en in verbinding te leven? Hoe help je hen om meer rust in hun leven te brengen terwijl ze te druk zijn om naar jouw activiteit te komen? Hoe mogen ze met hun talenten op een ontspannen manier bijdragen terwijl ze zelf prestatiedruk voelen en streven naar productiviteit? We delen over uitdagingen die we tegenkomen in het pionieren met twintigers en we vertellen je welke sleutels we hebben gevonden. Graag laten we ook wat van onze materialen en door ons gebruikte werkvormen zien.
Welkom in de pionierende beweging van proefplekken!
Workshopleider: Peter den Hoedt (senior beleidsmedewerker dienstenorganisatie)
Omschrijving: In de afgelopen jaren heeft de leergemeenschap rond pioniersplekken zich ontwikkeld tot een pionierende beweging van proefplekken. De beweging is breder en diverser geworden. Daarvoor is het geheel theologisch, thematisch en methodisch opnieuw doordacht. Er zijn nieuwe leermiddelen ontwikkeld en het eigenaarschap van de beweging wordt nadrukkelijker gedeeld met de deelnemers. Hoe zit de pioniersbeweging tegenwoordig precies in elkaar? Wie heeft daarin welke rol? Wat zijn de kernthema’s en waar moet je bij de online leermodules zijn voor wat? En vooral: wat kun je als proefplek uit de beweging halen en wat kun je zelf in (de) beweging brengen? Deze oriënterende leersessie gaat in op die vragen.
Werken met graden van betrokkenheid
Workshopleider: Nelleke Rebel-Kruimer, begeleider bij IZB Impact
Omschrijving: Binnen proefplekken zoeken we naar de vorming van een netwerk en/of (geloofs)gemeenschap. Het kan een uitdaging zijn om in het aangaan van contacten en ontwikkelen van activiteiten het overzicht te bewaren. Hoe houd je zicht op je oorspronkelijke missie en maak je keuzes in het starten en misschien wel stoppen van activiteiten? In onze begeleiding maken we gebruik van een model met de naam ‘graden van betrokkenheid’. Het kan helpen bij het ontwikkelen en het koers houden binnen jullie missie. Tijdens de workshop krijg je uitleg van het model en leer je hiermee werken.
Zoek de bloei van de buurt!
Workshopleiders: Rudolf Setz (pionier), Marten van der Meulen (participerend onderzoeker) en Dick Vos (diaconaal werker)
Omschrijving: Assen Bloeit bouwt sinds 2021 aan de bloei van de buurt vanuit de Open Hof in Assen-Oost. Diaconale presentie begint bij de mensen zelf - hun verhalen, talenten en mogelijkheden. Na 4 jaar is er een basis met 20 medewerkers en 165 vrijwilligers, en een palet aan activiteiten zoals een winkel met eigen producten en een buurtrestaurant waar wekelijks 200 mensen eten. De aanpak is een sleutel en die begint bij gelijkwaardigheid en de uitnodiging om mee te doen. We helpen mensen door hen uit te nodigen ons te helpen. Wat is de aanpak, wat zijn de verhalen, hoe is dit financieel geborgd? Heb je dat soort vragen, kom dan naar deze workshop.
