Van 31 augustus tot en met 8 september werd de Assemblee van de Wereldraad van Kerken gehouden in Karlsruhe. 'Een prachtige kans' volgens ds. Karin van den Broeke. Zij is lid van het executive committee van de Wereldraad namens de Protestantse Kerk.
Na vijftig jaar was er eindelijk weer een assemblee van de Wereldraad van Kerken in Europa. Een prachtige kans om met een grote groep Nederlanders deze assemblee te bij te wonen.
In veel talen vieren
Hoewel er natuurlijk altijd kritische kanttekeningen te plaatsen zijn, hoorde ik vooral hoe mensen geraakt werden door het samen zingen en bidden met de inbreng vanuit veel verschillende kerkelijke tradities, hoe ontmoetingen zorgden voor verbreding en verdieping van inzichten èn hoe mensen onder de indruk waren van de samenhang tussen (vaak heel vrolijke) vieringen, gesprekken over wat er (vooral aan onrecht) gaande is op aarde en besluitvorming. In elk geval is dat precies wat mij telkens opnieuw raakt in bijeenkomsten van de Wereldraad van Kerken. Al het samenzijn wordt gedragen door verbondenheid in de liefde van Christus, die in veel talen gevierd wordt. Verhalen worden gedeeld over wat mensen bezighoudt in hun eigen situatie. En daardoorheen wordt een weg gezocht en soms ook gevonden om aan onrecht voorbij te komen en iets te zien oplichten van het Bijbelse visioen van vrede en recht.
Woorden die naklinken
Na de Assemblee zijn het elementen uit de vieringen die nog bij mij naklinken. Ook na een paar dagen weer thuis te zijn, spelen de liedjes nog door mijn hoofd. Eén van de vele Hallelujahs die we zongen. De prachtige driestemmige versie waarin Micha 6:8 gezongen werd: ‘Act justly, love mercy, walk humbly with your God.’ Het vrolijke Latijns-Amerikaanse ‘El amor de Cristo lleva al mundo’. En zo zijn er nog veel meer liederen te noemen. Eenvoudige zinnetjes uit gebeden of beurt-spraken, zoals ‘All are welcome. All means all.’
Daarnaast zijn er gesprekken die ik niet snel meer zal vergeten. De twee Armeense vrouwen, bijvoorbeeld, met wie ik toevallig samen in een klein gespreksgroepje terechtkom. Zij kenden elkaar tevoren niet, maar legden me uit dat er eigenlijk altijd een heel snelle herkenning is als Armeniërs elkaar treffen. Bij beiden de diepe pijn om een moederland waarvan ze zich afgesneden voelen. Maar ook gewoonweg herkenning met kerkleiders uit Zuid-Afrika over hoe COVID het gemeenteleven beïnvloed heeft. Veel aandacht ging tijdens deze Assemblee vanzelfsprekend uit naar klimaatverandering, Oekraïne en Rusland, Palestina en Israël.
Een Assemblee met mensen van wereldwijd maakt echter ook zichtbaar hoe je blik vernauwd kan worden. ‘We dachten in Europa na de Tweede Wereldoorlog dat hier geen oorlog meer zou komen…..’. Zijn jullie Joegoslavië vergeten? Hebben jullie door wat er op Cyprus nog altijd gaande is?’
Weg van gerechtigheid
De Assemblee riep uiteindelijk alle lidkerken èn mensen van goede wil op om samen een weg van gerechtigheid, verzoening en eenheid te gaan. Om als pelgrims te worden: het goede met elkaar vierend, elkaars pijn horend, in het vertrouwen dat je daarmee aan onrecht voorbij kunt komen.
Inmiddels zijn we terug in Nederland. En dus is er het risico dat alle aanwezigen de opgedane ervaringen koesteren in hun hart en de draad van het gewone leven weer oppakken.
Daarmee zouden we echt een kans laten liggen. De methode die onder de pelgrimage van gerechtigheid, verzoening en eenheid ligt, heeft zoveel te bieden, ook voor de Nederlandse context. Ook in Nederland kan er zoveel meer aan inspiratie en kracht gewonnen worden, wanneer we mét elkaar vieren, met inbreng van verschillende talen en tradities. En wanneer we dan ook naar elkaars verhalen luisteren.
Een Zeeuwse dorpskerk met een wijkgemeente uit Rotterdam. Een Amsterdamse gemeente die de klimaatdoelen hoog op de agenda heeft staan, met een gemeente waarin de agrarische achtergrond sterk aanwezig is. Een gemeente waar nauwelijks meer ambtsdragers te vinden zijn, met een gemeente die pioniert. Of niet eens tussen kerken onderling: een gemeente die ervoor kiest om zich heel grondig in haar omgeving te verdiepen en ècht te gaan luisteren. Veel van dit alles gebeurt ook al in de praktijk. Maar het kan elkaar zo versterken wanneer we ook van elkaar weten dát en hóe we dit doen. En wanneer we ons bewustzijn hoe het ten diepste gegrond kan zijn in de belijdenis dat de liefde van Christus de wereld tot verzoening en eenheid beweegt.
Voor de Protestantse Kerk en voor veel andere kerken die geparticipeerd hebben in de Assemblee ligt er een schone uitdaging. De eerste stappen zijn gezet. We gaan met elkaar een pelgrimage van gerechtigheid, verzoening en eenheid.
Zie ook de volgende blogs:
Foto: ds. Karin van den Broeke | fotograaf: Albin Hillert/WCC
