Dilemma
In deze serie reageren drie mensen uit de kerk op een dilemma.
Ouders, en ook grootouders, vinden het vaak niet makkelijk om hun (klein)kinderen te vertellen over hun geloof. Praktische ondersteuning is gewenst. Heeft de kerk een rol bij de geloofsopvoeding thuis? Vier betrokkenen reageren.
“Het is hier echt een thema”
- Erica Hoebe, predikant in de Protestantse Gemeente Wageningen, wijkgemeente Lukas
“Zeven jaar geleden werd ik hier predikant, de eerste jaren specifiek voor jonge gezinnen. Die groep werd steeds kleiner, en er was bijvoorbeeld geen catechese meer. Het was goed om een aantal jaren aan deze doelgroep te kunnen wijden. Dankzij een sterke Beraadsgroep Jeugd & Jongeren en een grote groep vrijwilligers krijgen we veel voor elkaar en zijn er weer volop gezinnen in de kerk.
GeloofsopvoedingBekijk alle materialen en achtergronden bij dit thema op jop.nl. is hier echt een thema. We organiseren bijvoorbeeld terugkomavonden voor doopouders. Op een serie geloofsopvoeding kwamen alleen vrouwen af. Hun partners besloten daarop eens in de maand in de kroeg bij elkaar te komen: vaders die spreken over het leven en daarmee ook over opvoeden en geloven. Om het gesprek thuis te stimuleren, informeren we de ouders over wat de kinderen doen tijdens de kindernevendienst, catechese of tienerdienst. Ze krijgen suggesties om thuis met elkaar door te praten. Of dat wordt opgepakt weet ik niet.
Om kinderen het gevoel te geven dat ze gezien worden in de kerk, hebben we het maatjesproject ontwikkeld. Kinderen tussen 4 en 12 jaar worden gekoppeld aan een ouder gemeentelid dat er speciaal voor hen is. Iemand die erbij is bij belangrijke momenten in de kerk maar aan wie je bijvoorbeeld ook je geloofsvragen kunt stellen. Kinderen ervaren dat echt als fijn.”
"Vaak het laatste draadje met de kerk”
- Ariëtte Versteeg, lid van de Hervormde Gemeente 's-Gravendeel
“Vanuit mijn gemeente organiseren we twee gespreksgroepen geloofsopvoeding, voor moeders met kinderen in de onderbouw en voor moeders met tienerkinderen. In huiselijke setting komen we iedere vier tot zes weken bijeen. Sommige dingen deel je niet op een verjaardag of op het schoolplein maar wel in zo'n groep. Met elkaar zoeken we naar houvast, naar bemoediging.
Opvoeden is een hele kunst, of je gelovig bent of niet. De Bijbel geeft veel richtlijnen voor opvoeden. En er zijn deskundigen die erover schrijven. Ik heb jarenlang beide groepen begeleid, doe nu alleen nog de ‘tienergroep’. Ik bereid de bijeenkomsten voor, maak een inleiding rond een onderwerp en bedenk er vragen bij. We beginnen de bijeenkomsten met gebed waarin we vragen of God erbij wil zijn die avond, de avond wil zegenen, en ruimte en veiligheid wil geven waardoor de moeders hun verhaal en vragen durven delen. We eindigen weer met gebed, of met een mooi lied.
De groepen trekken ook randkerkelijken, bijvoorbeeld moeders die je op het schoolplein ontmoet, die je niet in de kerk ziet maar wier kind wel naar de zondagsschool gaat. Op zo’n moeder stap ik af: kom eens kijken. Oproepjes in een kerkblad werken niet, je moet persoonlijk uitnodigen.
Zo’n groep is vaak het laatste draadje dat sommige mensen met de kerk hebben. Ik hoop echt iets door te geven, dat er zaadjes vallen.”
“Ouders willen af van de dwang van vroeger”
- Carlijn Niesink, jongerenwerker in de Protestantse Gemeente Berlicum
“Jonge gezinnen in onze gemeente hebben vragen over opvoeding en geloven. Dat bleek toen ik samen met de jonge-gezinnen-pionier in onze gemeente polste wat er leeft bij deze doelgroep. We zien ze weinig in de kerk, maar de verbinding is er meestal nog. Vragen rond de geloofsopvoeding bleken breed te leven, en in de zondagse kerkdiensten vinden deze ouders daar niet het antwoord op. We besloten een avond over geloofsopvoeding te organiseren en die bleek een feest der herkenning. De ouders, zelf gelovig opgevoed, willen daarvan graag wat meegeven aan hun kinderen maar willen af van de dwang die ze vroeger zelf ervaren hebben. Maar hoe geef je hen iets mee? Sommige ouders zeiden: ‘Als ik had geweten dat het hierover zou gaan, dan had ik die en die meegenomen.’ We besloten tot een reeks van geloofsopvoedingsavonden in het komende seizoen. In de kerk hebben we immers ervaring met geloofsopvoeding; ons doel is dan ook om ouders mee te nemen op die reis. De avonden staan open voor mensen binnen en buiten de kerk, ook uit omliggende dorpen. We weten nog niet hoe groot de belangstelling zal zijn, maar het is al succesvol als je elkaar kunt vinden in het geloofsgesprek. We organiseren de avonden in en in samenwerking met de basisschool omdat de ouders daar vaker komen en het een vertrouwde plek is. De kerk heeft een hoge drempel.”
“Het gaat niet om pasklare antwoorden”
- Gert Schouten, verbindend specialist ‘jong en oud, samen gemeente’ in de dienstenorganisatie
“In de dienstenorganisatie merken we de verlegenheid van (groot)ouders om hun geloof door te geven ook. Daarom hebben we een speerpunt gemaakt van het geloofsgesprek, in het kleine gezin (thuis) en in het grote (de gemeente). We bieden ondersteuning aan bijvoorbeeld kinder- en jeugdwerkers, maar ook creatieve vormen voor (groot)ouders over het delen van je geloof. Grootouders krijgen, als ze wekelijks een dag(deel) op hun kleinkind(eren) passen, nadrukkelijker een rol in de geloofsopvoeding. Zij nemen vaak de tijd om een bijbelverhaal te vertellen of een gesprekje over het geloof te voeren. Maar het is niet alleen een kwestie van tijd maken. Ouders vragen zich vaak af of hun kennis van de bijbelverhalen wel voldoende is, en wat ze zelf nou precies geloven. Ze willen antwoord kunnen geven op de vragen van hun kinderen. Maar het gaat niet om pasklare antwoorden. Bedenk liever samen met het kind wat een mogelijk antwoord zou kunnen zijn. Juist het gesprek is belangrijk. Grijp daarvoor bijvoorbeeld het moment van naar bed gaan aan, als je de dag doorneemt.
De kerk kan zeker een rol spelen. Ze kan plek bieden aan jonge ouders om hun vragen uit te wisselen en tips te delen. Dat hoeft niet altijd op een doordeweekse avond als ouders druk zijn, het kan ook op zondagochtend. Denk als kerk eens aan alternatieve momenten voor deze doelgroep.”
