Protestants Perspectief
Reflecties van de scriba van de generale synode bij actualiteiten in kerk & samenleving.
Christelijke waarden staan in Europa onder druk. Het is daarom van cruciaal belang dat christenen hun stem uitbrengen. Want het is maar de vraag hoeveel 'christelijke zetels' er zullen overblijven.
Graag spoor ik je aan om bij de verkiezingen voor het Europees Parlement, over een maand, de gang naar de stembus te maken. Christenen nemen een onmisbare plek in, in de samenleving. In een tijd waarin polarisatie toeneemt, kunnen wij kiezen voor verbinding, voor meer 'wij' dan 'ik'. Voor waarden als recht en gerechtigheid, zorg voor Gods schepping en onderlinge solidariteit. Oftewel voor een overheid die een schild voor de zwakken is, die weet van de heiligheid en daarom heiliging van alle leven. Denk bij het uitbrengen van je stem niet alleen aan wat jou het meeste oplevert, maar evenzeer aan waar die ander mee gediend is. En of God blij zou zijn met de keuze die jij maakt. Ik wens je veel vreugde en wijsheid toe bij het uitbrengen van je stem.
De Europese geschiedenis geeft reden om het belang van die christelijke waarden in te zien. In 1950 deed de toenmalige Franse minister van Buitenlandse Zaken, Robert Schuman, een voorstel om een Europese gemeenschap op te richten, de latere EU. Hij zei toen dat er alleen wereldvrede mogelijk is wanneer landen met elkaar samenwerken. Veel van de grondleggers van de EU waren toegewijde christenen.
Inmiddels kennen we een lange periode van vrede, vrijheid en welvaart. Daar mogen we dankbaar voor zijn. Het zijn duidelijk positieve gevolgen van een vruchtbare Europese samenwerking.
Extremere standpunten
Tegelijkertijd kunnen we niet heen om om de enorme uitdagingen op ons continent. Overduidelijk is er het dreigende gevaar vanwege de oorlog in Oekraïne. Maar afgezien daarvan zijn er tal van andere problemen. Zoals wereldwijd toenemend antisemitisme. En we ervaren allemaal de gevolgen van klimaatverandering aan den lijve en er zijn steeds meer mensen op de vlucht. De toenemende onvrede bij delen van de Europese bevolking leidt bovendien tot steeds extremere standpunten en stellingnames. Rechts-populistische (en soms antidemocratische) partijen hebben de wind in de zeilen en christelijke of christendemocratische partijen zitten daarentegen juist in zwaar weer. Het is zelfs maar de vraag hoeveel van die laatste groep zal overblijven in Brussel, sommige partijen verdwijnen misschien wel helemaal van het toneel.
Het is goed om te onthouden dat de Europese Unie juist is opgericht als vredesproject. De EU is een gemeenschap die gegrondvest is op waarden als vrijheid, gelijkheid, menselijke waardigheid, democratie, een gedeeld 'wij', de rechtsstaat en mensenrechten. Hieruit vloeien ook zaken voort als de vrijheid van godsdienst en respect voor mens en natuur (duurzaamheid).
Toegewijde christenen
Alhoewel deze waarden misschien inmiddels vanzelfsprekend klinken, zijn ze dat allerminst. Ze hebben joods-christelijke wortels. De groeiende invloed van autoritaire stemmen en regimes binnen en buiten Europa, laat zien hoe fragiel de Europese manier van samenleven is. Het is daarom van het allergrootste belang om juist nu op te komen voor waarden die door de christelijke traditie geijkt zijn.
Sinds halverwege de jaren tachtig zijn de opkomstcijfers voor de Europese verkiezingen schrikbarend laag. Er bestaat de nodige scepsis over de Europese verkiezingen. Minder dan de helft van de stemgerechtigden neemt daadwerkelijk de moeite om naar de stembus te gaan. Een ruime meerderheid van de bevolking gelooft nog wel dat Nederland profiteert van EU-lidmaatschap, maar de keerzijde is dat minder dan de helft echt enthousiast lijkt te worden van de Europese Unie, zo blijkt uit de Eurobarometer.
Hoeveel kritiek je ook op 'Brussel' kunt hebben, juist wie belijdt dat de aarde en allen die erop wonen van God is, kan niet aan de kant blijven staan. Geloven heeft niet alleen te maken met de zondag, maar met alle dagen van de week. Het gaat God om het hele leven, ook dus om ons samenleven in Europa. Het gaat daarom in deze verkiezingen niet minder dan om 'Europa onder God' of 'Europa zonder God'. Het is dan ook een groot voorrecht en een grote verantwoordelijkheid om in alle vrijheid onze stem uit te kunnen brengen.
