Deze vergaderopening maakt onderdeel uit van de serie ‘Hoopvol kerk-zijn in een seculiere tijd’. Iedere opening in deze serie biedt als starter een casus en als verdieping een reflectie op deze casus.
Het is van belang dat alle deelnemers aan de vergadering de Bijbeltekst voor zich hebben en kunnen meelezen. De teksten ter verdieping zijn niet altijd geschikt om integraal voor te lezen tijdens de vergadering. Wellicht kun je een paar gedachten eruit halen. Ook is het mogelijk de tekst vooraf of nadien te delen met de leden van de kerkenraad.
Welkom
Heet iedereen welkom op een voor jullie kerkenraad vertrouwde wijze.
Starter
De starter voor de vergaderopeningen in deze serie is telkens een casus uit het gemeenteleven. Lees de volgende tekst voor:
‘Zonde,’ zegt het kerkenraadslid bij de evaluatie van het afgelopen seizoen, ‘we hadden zoveel meer kunnen doen.’ In het beleidsplan is de ambitieuze doelstelling geformuleerd om nieuwe doelgroepen te bereiken en aan de kerk te binden, door het uitbreiden van het aanbod van activiteiten en het stroomlijnen van het kerkelijke bestuur. ‘Meer doen met minder mensen’ luidt het motto. Er komen inderdaad een paar nieuwsgierige wijkbewoners op de open dagen in het historische kerkgebouw kijken. Maar aan het einde van het jaar zit de kerk op zondagmorgen niet voller dan daarvoor. Ook wordt er niet minder vergaderd dan in het vorige seizoen, eerder meer. In de kerkenraad heerst een gevoel van falen. ‘Waar hebben we het laten liggen? Wat hebben we niet goed gedaan? Het was niet genoeg. We zullen nóg meer uit de kast moeten halen.’
Vragen bij de casus:
- In hoeverre is de casus herkenbaar?
- Wordt er in de gemeente wel eens over zonde of schuld gesproken, en wat bedoelen we daar dan mee?
Verdieping
Bij de reflecties op de casus in deze serie wordt veel gebruikgemaakt van het gedachtegoed van de Amerikaans-Lutherse theoloog Andrew Root. Roots grote verlangen is kerken te helpen om overeind te blijven in een seculiere cultuur. Hij doet dat door te prikkelen, uit te dagen, vanzelfsprekende vooronderstellingen tegen het licht te houden en hoop en nieuw perspectief te bieden, vaak verrassend en uit onverwachte hoek.
In zijn boek The Church in an Age of Secular Mysticisms beschrijft theoloog Andrew Root hoe we steeds hogere eisen aan onszelf stellen. Niet alleen in de kerk, maar ook daarbuiten. Onze cultuur vraagt ons om het beste uit onszelf te halen en maximaal rendement na te streven. Een gelukkig mens is degene die zichzelf verwerkelijkt door een ambitieus doel te stellen en dat ook te behalen. Je leven is je eigen project, succes dwing je af en falen is je eigen schuld.
Ook in de kerk is dit maakbaarheidsdenken doorgedrongen. We hebben geleerd om niet maar wat aan te modderen, maar heldere doelen te stellen en het werk goed te structureren. Dat heeft veel goeds gebracht, maar het stuit ook op een probleem: niet alles in het leven blijkt zo maakbaar, ook niet in de kerk.
Dit leidt bij veel vrijwilligers in de kerk tot een gevoel van tekortschieten en uitputting. We voelen ons schuldig, niet omdat God ons veroordeelt, maar omdat we onszelf veroordelen.
‘Schuld is terug van weggeweest,’ zegt Andrew Root, maar wel anders dan vroeger. Het zijn nu ons perfectionistische zelf en onze neoliberale cultuur die ons schuldig verklaren, doordat we de hoge verwachtingen ten aanzien van onszelf niet waar kunnen maken.
Een begin van bevrijding ziet Root in het samen opnieuw ontdekken dat de belangrijkste dingen in je leven – en in de kerk – niet maakbaar of op afroep beschikbaar zijn, maar een geschenk. En in het besef dat de weg naar geluk en zingeving niet ligt in zelfverwerkelijking, maar in het belijden van ons tekort en in de liefdevolle aanvaarding door de Ander/ander.
Verwerking
Het onderdeel verwerking biedt enkele gespreksvragen bij de bijbeltekst. Lees met elkaar Psalm 127:1-2.
Gespreksvragen bij de tekst:
- Welk gevoel roept de tekst van Psalm 127:1-2 bij je op?
- In hoeverre herken je de stelling dat 'de belangrijkste dingen in je leven - en in de kerk - niet maakbaar of op afroep beschikbaar zijn, maar een geschenk'?
- Hoe zouden jullie in de gemeente plaats kunnen bieden aan het gegeven dat veel niet maakbaar is, zonder dat je de verworvenheden van een goede planning en structuur loslaat?
Gebed
God, we hebben zo ons best gedaan, maar het was niet genoeg. We zijn moe en teleurgesteld in onszelf. We verlangen naar U. Bouw uw huis op deze aarde. Laat ons veilig wonen. Amen.
Verder lezen?
Word je getriggerd door Roots gedachten? Zijn boek Wachten op God is in het Nederlands vertaald en biedt een heel goede introductie op zijn denken. Beheers je voldoende Engels, kijk dan eens op zijn website en/of zoek op zijn naam op YouTube, daar zijn veel lezingen te vinden.
Zie ook:
