Jong en oud, gelovig en ongelovig: pioniersplek Gist in Amsterdam laat mensen op een vernieuwende, bruisende en vooral lijfelijke manier kennismaken met het christelijk geloof. Het is een van de projecten die fonds Kerk en Wereld belicht in het onlangs gepubliceerde jaarverslag.
Een plek voor jong en oud
Van brood bakken tot mediteren en van één-op-één coaching tot een kleine bibliotheek: Gist Amsterdam is een plek voor jong en oud, gelovig en ongelovig, met als gemeenschappelijke deler uit je hoofd te komen. Maarten Vogelaar is een van de initiatiefnemers en vertelt, zittend voor een kleurrijke mozaïekmuur in de gewelfde kelder, over het project waar hij zo gepassioneerd over is. “Bij Gist proberen we op een vernieuwende en vooral lijfelijke manier het christelijke geloof aan te bieden.”
Voortkomend uit zijn eerdere werk met studenten en jongeren kwam bij Vogelaar steeds vaker de vraag op: ‘wat heeft de kerk in deze tijd nog te bieden?’. “Kerk en de moderne tijd zijn op veel vlakken een mismatch: jongeren proberen uit hun hoofd te komen en de kerk zendt vooral met heel veel woorden. Ik leerde ervaringsgericht te werken om het geloof iets spannender te maken”, legt hij uit.
Het ego ontstijgen
Het is volgens Vogelaar een goede tijd om over het geloof te delen. “Ik merk dat mensen die ik tegenkom aanvoelen dat er iets op het spel staat. Dat hoe we nu werken en leven ons niet veel verder brengt. Er is ook een enorm gevoel van zinloosheid en gebrek aan verbondenheid. Mensen zijn er ontvankelijk voor om het ik en het ego te ontstijgen naar iets wat groter is dan zijzelf.” Vogelaar herkende daarnaast nog een ingang om mensen te bereiken met het evangelie. “Ik leerde hoe ik mensen bij projecten kon betrekken, door hen iets te doen te geven zonder dat ze iets met het geloof hoeven te hebben. De combinatie van die ontvankelijkheid en mensen betrekken is Gist geworden.”
Geloof op een lijfelijke manier
Gist is gehuisvest in een kelder waar een aantal maatschappelijke organisaties hun onderkomen hebben. Dat leidt ertoe dat er heel divers publiek over de vloer komt. “Van vluchtelingen, gepensioneerden, spiritueel zoekenden, vastgelopen christenen en professionals uit de therapeutische hoek”, somt Vogelaar op. Alle verschillende activiteiten hebben het lijfelijke aspect met elkaar gemeen. Vogelaar: “Gist is een ruimte voor christelijke spiritualiteit, dus mensen krijgen sowieso de ruimte om gewoon te zijn. In de activiteiten hopen we over te brengen dat je het geloof op een heel lijfelijke, alledaagse manier een plek kunt geven.” Zo kun je bij Gist bijvoorbeeld workshops volgen, leren over christelijke meditatie en muzikale avonden bijwonen.
De ambitieuze initiatiefnemer van Gist heeft het idee dat de digitalisering en de gevolgen ervan onderschat worden en dat we veel meer moeten balanceren tussen wat we fysiek doen en wat we mentaal doen. “Door manieren en ritmes uit de ambachten en kloostertradities over te brengen geven we praktische handvatten. Een handeling zoals knielen doet iets met je. Iets wat je niet altijd in woorden kunt vatten, maar wat wel heel wezenlijk is voor je leven.”
Een nieuwe taal
Het ervaren van Gods aanwezigheid in lijf en leven kan volgens Vogelaar al in het klein. “In het deeg, dat je op een wonderlijke manier ziet transformeren wanneer je brood bakt, merk je iets van God in het leven van alledag.” Hij hoopt dan ook dat de bezoekers van Gist ondervinden dat het geloof met een nieuwe taal gevierd en gedeeld kan worden. “Dat zijn we bij Gist met elkaar aan het ontdekken. Het is echt een plek waar creativiteit heerst.”
Ook voor de vrijwilligers die aan het werk zijn in Gist blijkt het meer dan ‘zomaar een locatie om je handen uit de mouwen te steken’. “Voor veel van de mensen die vrijwilligerswerk doen, betekent Gist een thuis”, vertelt Vogelaar. “Sommigen hebben een bepaald labeltje gekregen dat hen beperkt, maar bij ons kunnen ze betekenisvol werk doen. Dat gevoel is voor hen ontzettend belangrijk. En het grappige is: dat heeft voor hen niets met geloof te maken, maar voor ons juist alles.”
Jaarverslag Kerk en Wereld
Fonds Kerk en Wereld wil mensen in de Nederlandse samenleving met elkaar verbinden, ongeacht geloof, kleur of achtergrond. Pioniersplek Gist in Amsterdam is een van de projecten die het fonds in 2022 financieel heeft ondersteund. Benieuwd naar alle projecten? Download het nieuwe jaarverslag op protestantsekerk.nl/kerkenwereld.
