Uitleg & Achtergrond
In deze serie zijn artikelen gebundeld die een bepaald onderwerp uitleggen of achtergrondinformatie bieden.
Wat doe je als kerkenraad of als predikant wanneer een vluchteling zegt gedoopt te willen worden? 'Neem de tijd', adviseert dr. Arjan Plaisier in Kerkinformatie. 'De kerk neemt de doop serieus.'
“Niet zomaar dopen”, adviseert dr. Arjan Plaisier. “Neem de tijd voor een traject van catechese en toeleven naar het doopmoment. De kerk neemt de doop serieus.”
Is een doopverzoek oprecht? Wil een moslim uit een islamitisch land als Iran of Afghanistan zich laten dopen omdat hij echt christen is geworden of vraagt hij of zij om de christelijke doop om daarmee de kans op een verblijfsvergunning te vergroten? Voor een plaatselijke gemeente is niet altijd te doorgronden of een bekeringsverhaal echt is, weet Plaisier uit ervaring. “We hebben geen röntgenblik om in iemands hart te kijken.”
Open houding
De synodescriba pleit er wel voor een doopverzoek in eerste instantie met een open houding te benaderen. “Zo’n klop op de deur is natuurlijk geweldig. Leef van deze verwondering, zou ik zeggen. Er zijn niet zo heel veel Nederlanders die zich bij een kerk melden omdat ze gedoopt willen worden. En dan is er een buitenlander, een vluchteling, die bewust wil toetreden tot de christelijke gemeente, omdat hij gelooft in Jezus en op grond daarvan ook gedoopt wil zijn. De beginzet voor een kerkenraad of voorganger is dat heel positief te waarderen. Vervolgens dopen we niet zomaar.”
“Ook als je buurman aangeeft dat hij gedoopt wil worden, zeg je: Heel fijn, de kerk neemt de doop serieus. We gaan een traject met je aan van inwijding in het christelijk geloof, zowel op ervaringsniveau als op kennisniveau, wat dan kan uitlopen op de doop. Zo is bij volwassendoop altijd de route geweest”, aldus Plaisier. “We bedienen graag de doop, maar op goede gronden, ook omdat we weten dat er soms mensen zijn die liefst zo snel mogelijk een doopbewijs willen hebben om een verblijfstatus te kunnen bemachtigen. Als kerk moet je daar niet aan mee willen werken.”
'Vertel je verhaal'
’Hoe kan een plaatselijke kerkenraad het kaf van het koren onderscheiden? “Ga met de vraagsteller in gesprek en peil wat de motieven zijn. Vertel eens je verhaal, hoe ben je tot deze keuze gekomen? Als de indruk positief is, kun je een inwijdingstraject aanbieden, ook om de persoon gaandeweg te volgen in zijn groei in geloof en in kennis. Op een gegeven moment ben je aan dopen toe. Soms ook niet. Als je geen authentiek doopverlangen proeft, als de doopverzoeker toch niet echt gemotiveerd blijkt te zijn om verder te komen in kennis van het christelijk geloof, moet je durven zeggen: Even goede vrienden, maar we beginnen er niet aan.”
Laat je vooral niet onder druk zetten, beveelt Plaisier kerkenraden en voorgangers aan. “Als er wordt gezegd ‘Dopen moet nu, anders is het te laat’, jammer dan. Als kerk leveren we geen doop op bestelling of omdat er een doel bereikt moet worden. We dopen omdat iemand oprecht christen is. Als je de weg van de doopcatechese met iemand bent gegaan, is het ook een feest als je er echt van overtuigd bent dat er gedoopt kan worden. Dat die doop ertoe leidt dat de Nederlandse staat een beschermplicht heeft omdat de persoon anders om zijn christen-zijn gevaar loopt, is vers twee. Dat heeft in principe helemaal niets te maken met het doopverzoek. Soms wel, maar dan moet je op je qui-vive zijn.”
De kerk heeft haar verantwoordelijkheid, aldus Plaisier. “We hebben onze goede naam hoog te houden en moeten de moslimgemeenschap ook niet de indruk geven alsof we maar raak dopen. Met een zorgvuldige aanpak laat je bovendien de Immigratie- en Naturalisatiedienst merken dat de kerk niet lichtvaardig doopt. ‘Je hoeft maar naar de kerk te lopen en ze geven een doopbewijs af’ of ‘De kerk is altijd op de hand van de asielzoeker, als die maar zijn doel bereikt’ zijn gedachten die nergens op stoelen.”
Fascinerend
Plaisier weet dat het niet altijd meevalt om de onechte bekeringsverhalen er tussenuit te filteren. Anderzijds: “Bekeringen komen voor. Het is fascinerend om van mensen met een heel andere achtergrond te horen hoe zij de weg naar het christelijk geloof vonden en in Jezus Christus het licht van de wereld en voor hun eigen leven ontdekten. Bij alle kerkverlating in het Westen denken we dat de kerk een aflopende zaak is, maar we leven in een wereld die barst van geloof. Als er iemand aanklopt die gedoopt wil worden, zie het dan als een verrijking om weer eens naar je eigen geloof te kijken met de ogen van zo’n verraste enthousiaste verliefde nieuwkomer.”
