Soms raakt een lied of preek iemand diep, zonder dat hij het weet. Gert Jan Codée ziet hoe Gods Geest buiten ons om werkt, zoals toen een buurtbewoner een kerstkaart van de kerk uit een droom herkende en sindsdien elke zondag komt.
- Predikant van de Protestantse Wijkgemeente Jeruzalemkerk in Zwolle sinds 2019, daarvoor in Maarssen en De Bilt. Daarnaast werkte Gert Jan Codée ook als bijstand in het pastoraat in onder andere Weesp, Rotterdam-Delfshaven en Zoetermeer.
- Studie theologie aan de Rijksuniversiteit Leiden en Utrecht, de kerkelijke opleiding in Leiden.
- Voelt zich het meest verwant met de evangelische en confessionele stroming in de kerk, en met de Gereformeerde Bond.
Hoe ervaar je je roeping?
“‘Roeping’ vind ik een groot woord. Ieder mens heeft er een, maar voor het predikantschap is ze onmisbaar. Het is prachtig werk, maar soms ook pittig. Vanaf de preekstoel spreek je namens God, en dan moet je ervaren dat je door Hem geroepen bent. Die weg heb ik stap voor stap ontdekt. Ik begon met geneeskunde, maar stapte over naar theologie. Het ziekzijn en overlijden van mijn moeder speelde daarin een grote rol. Ik ontdekte dat, waar het medisch ophoudt, er geestelijk perspectief blijft. In gesprekken rond overlijden merk ik dat ik geroepen ben om te laten zien dat er meer is dan dit aardse leven. Soms licht Gods koninkrijk al op. Dat hoopvolle laten klinken ervaar ik als mijn roeping. Juist in een wereld vol verdriet en ellende wil ik ook de blijde boodschap laten horen, én aandacht vragen voor wat ons dankbaar mag maken.”
Wat heb je nodig om met vrucht en vreugde te werken?
“Een stevige thuisbasis en een ondersteunende kerkenraad zijn onmisbaar. Als predikant ben je kwetsbaar; steun en mensen bij wie je je verhaal kwijt kunt, maken het werk haalbaar. Ook helpt het taken te verdelen en jezelf niet te belangrijk te maken.”
Hoe zorg je ervoor dat je niet opbrandt?
“Door niet alles zelf te willen dragen, maar op tijd het gesprek aan te gaan met de kerkenraad, zaken te delen en hulp te vragen wanneer dat nodig is, houd ik mijn werk behapbaar. Ik besef steeds weer hoe bevoorrecht ik ben dat ik werk in een gemeente met een voltallige kerkenraad; in een krimpende gemeente komt er vaak veel op de predikant neer. Bovendien heb ik een gevarieerd werkpakket: niet alleen begrafenissen, maar ook geboorten en belijdenissen. Juist die afwisseling houdt het werk voor mij gezond.”
Welk onderdeel van je werk doe je het liefst?
“Het persoonlijke contact met mensen. Preken is waardevol omdat je daarmee veel mensen tegelijk bereikt, maar de één-op-ééngesprekken raken mij het meest. In die ontmoetingen kijk je iemand echt in het hart.”
Welke (na)scholing heb je voor het laatst gevolgd?
“Ik heb de cursus Zorg voor de ziel gevolgd, onderdeel van de permanente educatie. Zes keer twee dagen in een klooster, met de vraag centraal: hoe zorg je voor je eigen ziel, en uit welke bronnen put je? Een waardevolle ervaring, die ik ook andere predikanten aanbeveel. In november start ik met de cursus Undefended Leadership. Nascholing vraagt tegenwoordig meer improvisatie, omdat studieverlof is verdwenen, maar ik ervaar het als verrijkend.”
Zie je in je werk in de kerk dat Gods Geest aan het werk is?
“Zeker! Soms raakt een lied of preek iemand diep, zonder dat ik dat wist. Dat zijn bijzondere momenten. Ook zie ik hoe God buiten ons om werkt. Zo kreeg een buurtbewoner een kerstkaart in de bus en herkende daarin de kerk uit een droom. Sindsdien komt hij elke zondag. Zulke ervaringen geven ontspanning: het is Gods Geest die werkt.”
Welk boek, welke serie, film of welke podcast raad je je collega’s aan?
“Ik woon in Zwolle, de stad van Thomas à Kempis. Zijn boek De navolging van Christus gaat over nederigheid en het volgen van Christus. Geen boek om in één keer uit te lezen, maar telkens een stukje is waardevol.”
Is er een bijbeltekst die al een leven met je meegaat?
“Zacharia 4:10 zegt: “Wie de dag van de kleine dingen veracht…” Tijdens de herbouw van de tempel verlangden mensen terug naar de grootheid van Salomo’s tempel. Maar God werkt juist door het kleine heen. Dat is een leidraad voor mijn leven en werk. Ook een Joodse spreuk inspireert mij: “Wie één mens redt, redt de hele wereld.” Dat herinnert me eraan dat het niet om aantallen gaat. Als je één mens mag helpen op de weg naar God, is je leven niet zinloos geweest.”
Wat hoop je voor de toekomst van de kerk?
“Ik hoop dat de kerk mag groeien, maar vooral dat we durven staan voor de blijde boodschap. Dat we ons niet schamen voor ons geloof, maar het met vreugde delen. We hebben als kerk een boodschap die verschil kan maken in deze wereld! Ik geloof dat God juist in kleine dingen werkt. In een vluchtige wereld staat de kerk al eeuwen. Als ik in een oude dorpskerk op de kansel sta, ervaar ik dat wij deel zijn van een groter geheel. Het is Gods werk, en dat geeft vertrouwen.”
Ds. Gert Jan Codée is sinds 7 september te zien in de nieuwe EO-serie ‘Met de dominee’.
