Nederland is door de afschaffing van de bed-bad-broodregeling veel onbeschaafder geworden, stellen René de Reuver en Jurjen de Groot. Advocaat Pim Fischer heeft inmiddels rechtszaken aangespannen.
In Nederlands kennen we de uitspraak: 'Wat gij niet wilt dat u geschiedt, doe dat ook een ander niet', maar het is schrijnend om te constateren dat zelfs deze passieve instelling voor velen al te veel moeite blijkt te zijn. In artikel 1 van het handvest van de grondrechten van de Europese Unie staat dat de menselijke waardigheid onschendbaar is: 'Zij moet worden geëerbiedigd en beschermd', maar helaas wordt dit niet meer gezien als vanzelfsprekend uitgangspunt.
Opkomen voor de kwetsbaren
Dit terwijl het grondrecht voor ieder mens geldt, ongeacht of het nu om een EU-burger, migrant of uitgeprocedeerde asielzoeker gaat. De vraag of iemand bijvoorbeeld nu wel of geen verblijfsstatus heeft, doet er niet toe. Als samenleving moeten we opkomen voor de meest kwetsbaren. Ruim tien jaar geleden heeft de Conferentie van Europese Kerken een zaak aangespannen bij het Comité voor Sociale Rechten van de Raad van Europa (ECSR). Op 9 juli 2014 oordeelde dat comité dat de Nederlandse overheid ervoor moet zorgen dat niemand in het land verstoken blijft van voedsel, hygiëne en onderdak. Dat geldt ook voor afgewezen asielzoekers. Dat is niet een driesterrenservice die we als Nederland aanbieden, maar het absolute minimum om te voorkomen dat mensen op straat komen te staan.
Het is zeer onwenselijk dat er een situatie ontstaat waarbij mensen worden gearresteerd, vastgehouden en vervolgens wederom op straat worden gezet, ook wel 'klinkeren' genoemd. Het is onterecht en onbegrijpelijk dat de Nederlandse overheid deze uitspraak nu ineens negeert, maar misschien wel minstens even erg is de algehele ontwikkeling van onze maatschappij. Wanneer we personen hun primaire levensbehoeften gaan ontzien, dan breekt het leven af en zakken we bikkelhard door een morele ondergrens. Sterker nog, juist de rotzakken binnen de groep, over wie is besloten dat ze niet in Nederland mogen blijven, moeten we helpen. Zij kunnen in de regel niet terugvallen op een netwerk.
Helpen is teken van beschaving
Hen helpen is niet alleen een teken van beschaving, maar blijkt in de praktijk ook veel effectiever te zijn. De bijbel heeft waardevolle uitgangspunten die voor alle mensen en de gehele samenleving gelden. Zo wordt erin opgeroepen om mensen die als vreemdeling in je land verblijven, niet te onderdrukken. Het is bijzonder pijnlijk om vast te stellen dat we juist dat momenteel wel doen. Onze samenleving wordt voor iedereen leefbaarder, wanneer we - hoe moeilijk dat ook is - onze naasten en zelfs vijanden liefhebben.
Een meedogenloze maatschappij treft niet alleen anderen maar ook onszelf, omdat het de bijl aan de wortel zet van belangrijke waarden als tolerantie en gastvrijheid. Het is goed om de vreemdelingen die in onze steden wonen te helpen. Al was het maar omdat onze steden er dan leefbaarder van zullen worden.
Of zoals de bijbel dat stelt: 'Behandel anderen zoals je zelf behandeld wilt worden.' Wanneer iedereen, dus ook de beleidsmakers en politici, dit principe als uitgangspunt nemen, krijgen we een beschaafdere en menselijkere samenleving.
Deze opiniebijdrage stond op 25 april 2025 in het AD.
Illustratie: Roel Ottow