De realiteit onder ogen zien
Grensoverschrijdend gedrag, discriminatie en (seksueel) misbruik komen helaas ook binnen kerkgemeenschappen voor. Het beleid is erop gericht om bewustwording te creëren binnen de gemeente over machtsverschillen tussen gemeenteleden en de gevolgen daarvan.
Deze machtsverschillen kunnen zich op verschillende manieren manifesteren:
- Tussen jeugdwerkers en jongeren
- Tussen ouderlingen en pastoranten
- Tussen diakenen en hulpvragers
- Tussen vrijwilligers en gemeenteleden
Dergelijke verschillen kunnen leiden tot grensoverschrijdend gedrag. Vaak wordt dit aanvankelijk niet als problematisch ervaren, totdat het gevoel van veiligheid in het gedrang komt.
Uitgangspunten
Het is belangrijk om te erkennen dat:
- Grensoverschrijdend gedrag ook binnen de eigen gemeente kan voorkomen
- Elk gemeentelid recht heeft op een veilige kerkelijke omgeving
Het vasthouden van aandacht
- Regelmatig ‘veilig jeugdwerk’ en ‘veilige kerk’ op de beleidsagenda plaatsen
- Kritische vragen stellen: Wat wordt er gedaan? Gaat het goed? Wat kan beter?
- Activiteiten integreren tijdens bijeenkomsten die bewustwording vergroten
- De rol van omstanders benadrukken bij het signaleren en aankaarten van ongewenst gedrag
Voor verdere inspiratie werkt de kerk samen met het Platform Veilige Kerk, waar de Protestantse Kerk bij aangesloten is. Dit platform biedt ideeën voor thema-avonden, kringbijeenkomsten en catechese, evenals trainingen zoals de omstanderstraining en regioavonden over veilig jeugdwerk.
Communicatie met de gemeente
Het is belangrijk dat de kerkenraad alle gemeenteleden helder informeert over het veiligheidsbeleid van de gemeente:
- Via website, nieuwsbrief en kerkblad (jaarlijks na bespreking in de kerkenraad).
- Door vertrouwenspersonen zich persoonlijk voor te laten stellen, bijvoorbeeld tijdens een dienst of in het kerkblad. Dit maakt de drempel lager on hen in geval van nood te benaderen.
- Door het beleid regelmatig aandacht te geven tijdens kerkdiensten en bijeenkomsten. Noem de belangrijkste richtlijnen en vertel wie de vertrouwenspersonen zijn.
- Door het onderwerp terug te laten komen in kerkenraadsvergaderingen en jaargesprekken.
Kernpunten van het beleid
- Zorgvuldige selectie van vrijwilligers
- Een duidelijke gedragscode met omgangsregels
- Gekwalificeerde vertrouwenspersonen
- Een VOG voor iedereen die met kwetsbare mensen werkt
Bekijk hier een mogelijke opzet voor een beleid.
Wat te doen bij misstanden?
Voor personen die zelf te maken krijgen met misbruik of grensoverschrijdend gedrag:
- Contact opnemen met een van de vertrouwenspersonen voor een vertrouwelijk gesprek.
- Of het Meldpunt voor (Seksueel) Misbruik in Pastorale Relaties (SMPR) inschakelen. Dit kan ook voor een melding of klacht. Voor overige informatie met betrekking tot een melding, zie de kerkelijke protocollen en het daderbeleid van het SMPR.
Voor gemeenten die te maken krijgen met misbruik of grensoverschrijdend gedrag:
